مرغ
یکی از پرندگان اهلی است. معمولاً این پرنده را به خاطر مصرف گوشت آن به عنوان غذا پرورش می دهند. نژاد این حیوان را به مرغ وحشی قرمز متعلق به جنگل های آسیا نسبت می دهند. این نوع مرغ معمولاً روی درخت می خوابد، برای غذا دانه های کوچک، حشره و یا حتی پستانداران کوچک مثل موش را می خورد؛ البته اگر قادر باشد که چنین جانورانی را شکار کند.
تاریخچه
اولین عکس ها از مرغ روی ظروف سفالی یونانی متعلق به قرن هفتم قبل از میلاد مسیح کشف شد. کراتینوس، شاعر قرن پنجم قبل از میلاد مسیح، مرغ را علامت ایران می داند. در شعر ایرانی، بسیار از مرغ و مخصوصاً بلبل استفاده شده است. اما سخن ازمرغ، اولین بار در یونان به میان آمد.
احتمالاً اولین بار، مردم گینه نو مرغ ها را پرورش داده و آنها را اهلی کردند. این حیوانات به همراه سگ ها و خوک ها برای اولین بار در قاره اقیانوسیه اهلی شدند.
در قرن دوازدهم بعد از میلاد مسیح، مرغ ها را دریا نوردان از اقیانوسیه به قسمت های شرقی بردند. مرغ ها اولین حیوانات اهلی در این مناطق بشمار می آمدند. این مرغ ها را داخل قفس های بسیار محکم که از سنگ تهیه شده بود، نگهداری می کردند. مرغ ها از طریق حمل و نقل دریایی، از راه جزایر اندونزی به قاره آسیا رسیدند و از آنجا در اروپا و آسیای غربی هم پخش شدند.
از آنجا که مرغ در سراسر دنیا پخش شده است، این پرنده امروزه رایج ترین پرنده قابل استفاده خوراکی می باشد. طبق آمار دایرة المعارف پرندگان، تعداد کل مرغ های جهان در سال 2003م، 24 میلیارد بود.
پرورش مرغ
در قدیم در مسابقات جنگ بین خروس ها از خروس هایی استفاده می کردند که ظاهر جذابی داشته و جنگجو باشند. اما برای مصرف خوراکی، مرغ های اهلی رومی را پرورش می دادند. این مرغ ها از آمیزش بین مرغ های اهلی و خروس یونانی بوجود می آمدند. مرغ های قد کوتاه هم ظاهر بسیار با مزه ای داشتند، اما مزیت دیگری در آنها نبود.
برای یک برنامه ریزی ایده آل، باید گروه مناسبی شامل 200 نوع پرنده انتخاب نمود و یک نفرهم باید مراقب حیوانات ولگرد باشد که این حیوانات را شکار نکنند. مرغ های سفید را باید کنار گذاشت، چون خیلی پرفایده نبوده و براحتی توسط عقاب یا باز شکار می شوند. برای هر پنج مرغ، باید یک خروس کنار گذاشت. مرغ های گوشتی خیلی تمایل به نشستن روی تخم ها ندارند. پس بهتر است که مرغ های معمولی روی تخم های آنها بنشینند. هر مرغ می تواند روی 15 تا حداکثر 23 تخم بنشیند که البته بستگی به این دارد که چه موقع ا زسال تخم می گذارد. تخم هایی که بلند ونوکدار هستند معمولاً به جوجه نر و تخم های گرد معمولاً به جوجه ماده تبدیل می شوند.
مرغدانی ها باید در جهت جنوب شرق قرار گرفته و نزدیک به آشپزخانه باشند. چون دود برای حیوان مفید است. مرغدانی ها باید سه اتاق و یک اجاق داشته باشند.
به جوجه ها برای غذا معمولاً بلغور جو، آرد نخودچی و سبوس جو می دهند. از خود گندم استفاده نمی شود؛ چون برای جوجه ها ضرر دارد. از تفاله انگور هم برای خوراک مرغ استفاده می شود، به شرطی که زمان تخم گذاشتن مرغ ها به پایان رسیده باشد. این زمان تقریباً اواسط نوامبر (اواخر آبان) است. اگر موقع تخم گذاری از تفاله انگور به عنوان غذای مرغ استفاده شود، تعداد تخم مرغ ها کم شده و اندازه شان کوچک می شود. معمولاً باید تفاله انگور را با مقداری سبوس مخلوط نمایند. مرغ ها اغلب پس از پایان زمستان و با آغاز گرما شروع به تخم گذاری می کنند. دادن جوی نیم پز به آنها تعداد تخم ها را زیاد می کند. معمولاً جو را با برگ و دانه یونجه یا ارزن مخلوط می کنند. مصرف روزانه دو فنجان جو برای مرغ ها مفید است.
به کسانی که در کار پرورش مرغ هستند پیشنهاد می شود که مرغ هایی که بیشتر از سه سال عمر کرده اند را بکشند، چون این مرغ ها دیگر قادر به تولید تخم مرغ خوب نیستند.
جنگ خروس ها
به مرغ نر، خروس می گویند. از قدیم جنگ بین خروس ها معروف بوده و عده زیادی به تماشای اینگونه مراسم می رفتند. امروزه در بیشتر کشورها مسابقه جنگ خروس ها ممنوع است. اما در ایالات متحده آمریکا، مکزیک و آسیای جنوب شرقی هنوز مرسوم است. این مسابقه یکی از سنت های قدیمی یونان باستان به حساب می آمد. قبل از آغاز مسابقه، به خروس ها سیر و پیاز می خوراندند تا حالت تهاجمی شان افزایش پیدا کند.
مرغ در میان مذاهب گوناگون
در یونان باستان، مرغ ها را نمی کشتند. چون آن را نوعی حیوان خارجی قلمداد می کردند. خروس، مظهر شجاعت و دلاوری به حساب می آمد. یونانی ها اعتقاد داشتند که حتی شیر هم از خروس می ترسد.
مردمان رم از مرغ چه در حال پرواز و چه هنگام غذا خوردن برای پیشگویی های خود استفاده می نمودند. مرغ همچون کلاغ یا جغد، نشانه خاصی محسوب می شد؛ بدین معنا که ظاهر شدنش در بالای سر یا طرف چپ بدن، خبر از وقایع خاصی داشت.
برای فال گرفتن معمولاً از مرغ استفاده می کردند. زمانی که نیاز به پیشگویی بود، قفس مرغ را باز نموده و نوعی کیک مخصوص را خارج از قفس مرغ قرار می دادند. اگر مرغ از قفس خود بیرون نمی آمد که کیک را بخورد، یا از خود سر و صدا در آورده و بال هایش را بهم می کوبید، بدان معنا بود که فال بد آمده است. اگر مرغ کیک را با ولع می خورد، فال، خوب آمده بود.
در 249 سال قبل از میلاد مسیح، ژنرالی بنام پابلیوس کلادیوس قبل از شروع به جنگ، با کمک مرغ ها فالی گرفت تا وضعیت جنگ را پیش بینی نمایند. متأسفانه او به فال خود که بد آمده بود توجهی نکرد و در جنگ شکست سختی خورد و تمام کشتی ها و افراد او غرق شدند. وقتی او به رم بازگشت، به خاطر توجه نکردن به فالش مجازات سختی شد. در برخی آیین ها، مرغ نمادی از نور الهی است و همچون نگهبانی در برابر شرارت های ابلیس می باشد.
از مرغ در کتاب مقدس انجیل هم استفاده شده است و در آنجا، نمادی از هوشیاری خیانت محسوب شده است.
در بسیاری از داستان های رایج میان عامه مردم اروپا، گفته شده که ابلیس، با اولین بانگ خروس صبح هنگام فرار می کند.
در کشور اندونزی، در مراسم مذهبی از مرغ استفاده می کنند. آنها مرغ را وسیله ای برای دفع ارواح شیطانی که ممکن است در مراسم حضور داشته باشند می دانند. مردم اندونزی پای مرغ را می بندند و آن را در طول مراسم نگه می دارند. عقیده شان این است که هر روح شیطانی که در مراسم حضور داشته باشد، داخل بدن مرغ رفته و دیگر وارد بدن افراد حاضر در مراسم نمی شود. پس از پایان مراسم، پای مرغ را باز نموده و مرغ به زندگی عادیش باز می گردد. در برخی فرهنگ ها، مرغ را قربانی می کنند؛ اما مردم اندونزی چنین کاری را با مرغ انجام نمی دهند.
در برخی مراسم مذهبی هم از جنگ خروس ها استفاده می کنند و ریختن خون خروس، نماد و نشانی از پاکی می باشد.
مرغ به عنوان غذا
مرغ همچون گوشت در تهیه بسیاری از غذاها به عنوان منبع پروتئین به کار می رود. از مرغ به اشکال مختلف در تهیه ی غذاها استفاده می کنند. کباب کردن، پختن و سرخ کردن مرغ، از رایج ترین روش های آماده نمودن مرغ برای مصرف می باشند. امروزه نوعی دیگر از روش های پخت مرغ به روش های قبلی اضافه شده و آن هم مرغ ناگتس است که از انواع غذاهایی است که سریع آماده می شوند.
در 161 سال قبل از میلاد مسیح، طبق قانون مصرف مرغ هایی که آنها را به روش مخصوصی چاق کرده اند، ممنوع اعلام شد. این مرغ ها را با استفاده از خوراکشان که از نانی بود که در شیر خیس خورده بود چاق می کردند. تصور پرورش دهندگان این مرغ ها این بود که گوشت مرغ با این روش، بسیار لذیذ و خوشمزه خواهد شد.
مردم یونان با استفاده از مرغ پخته، 17 نوع غذای متفاوت که هرکدام سس مخصوص خود را دارند، تهیه می کنند. از اغلب قسمت های مختلف بدن مرغ برای تهیه خوراک های گونانگون استفاده می شود: از سینه، ران، سنگدان، جگر، گردن و دیگر اجزای بدن مرغ غذا تهیه می کنند. تخم آن که به تخم مرغ معروف است یکی از مواد غذایی لذیذ محسوب می شود.