فشارخون چگونه گرفتار مي‌شود؟
فشارخون معمولاً به كمك يك سرآستيني كه بر ساعد دست بسته مي‌شود و Sphygmonohnometer (به زبان يوناني يعني: اندازه‌گيري ضربان) نام دارد، گرفته مي‌شود. فشارخون بدو صورت خوانده مي‌شود: فشارخون ماكزيمم و يا Systolic Pressure كه در واقع فشارخوني است كه هنگامي كه قلب منقبض مي‌شود تا خون را بداخل بدن تلمبه بزند به وجود مي‌آيد شماره دوم مربوط به diastolic Psessuru و با فشاري است كه در عروق خون در هنگامي كه قلب درحال استراحت است به جريان خون اجازه مي‌دهد كه در حجره‌اي تلمبه زني‌اش ادامه يابد.
مثلاً 80/120 يك نمونه از اين نوع فشارخون است 120 نمايندده فشارخون ماكزيمم (حداكثر) و 80 فشار خون مينيمم (حداقل) است.
فشارخون به ميليمتر و به كمك جيوه گرفته مي‌شود. از جيوه به عنوان استاندارد استفاده مي‌شود زيرا جيوه سنگين‌تر از خون و با آب است و صعود و سقوط دقيق آن نيز نشان مي‌دهد كه چگونه فشارخونمان بالا و پائين مي‌رود. جيوه براي نخستين بار توسط ژان لئونارد مري پوي سؤال(1) به سال 1800 در پاريس مورد استفاده قرار گرفت و هنوز هم براي اندازه‌گيري فشارخون مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
وقتي كه كسي فشارخون شما را مي‌گيرد و يك سرآستين تنگ دور بازوي شما مي‌بندد و سپس روي آن چند بار با دستگاهي تلمبه مي‌زند تا جريان خون در بازوي شما قطع گردد، Stethoscope روي بازوي شما گذاشته مي‌شود. وقتي كه سرآستين پرازباد مي‌شود صدائي شنيده نمي‌شود زيرا جريان خون كاملاً قطع شده است ولي وقتي كه يك سوپاپ گشوده مي‌شود و باد از سرآستين بتدريج خارج مي‌شود، صداي نخستين ضربان شنيده مي‌شود. وقتي كه صداي نخستين ضربان شنيده شد بالا رفتن جيوه و يا شماره روي شماره‌سنج مشاهده مي‌شود اين سطح سيستوليك است.درحالي كه خروج باد از سرآستين ادامه مي‌يابد، ضربان قويتر و قويتر شده و سپس ناپديد مي‌گردد. فشار دياستوليك در هنگامي كه ضربان شروع به ناپديد شدن مي‌كند آغاز مي‌شود. فشار دياستوليك شماره‌اي خواهد بود كه روي شماره‌سنج و با ستون جيوه ديده مي‌شود.
امروزه شماره‌سنج الكترونيك و ديژينال جايگزين ستون جيوه‌اي گشته است و آگاهي دهنده فشارخون بالا اكنون جايگزين دستگاههاي فشارخون قديمي شده.
اكنون دستگاههاي مختلف فشارخون در بازار وجود دارد كه به كمك بعضي از آنها مي‌توان در عرض چند ثانيه به جاي بيش از يك دقيقه، فشارخون را دقيقاً گرفت. ژاپني‌ها دستگاه فشارخوني ساخته‌اند كه مي‌توان با آن فشارخون را به آساني گرفت.
فشارخون نرمال به كدام فشارخون گفته مي‌شود؟
بطور كلي فشارخون با پا به سن گذاشتن افراد بالا مي‌رود و مثلاً فشار خون در كسي كه سنش متجاوز از 50 سال است نرمال حساب مي‌شود درحالي كه براي كساني كه جوانتر است اين فشار خون بالاست.
صرفنظر از سن چنانچه فشارخون بالاتر از برود زبان‌آور است و به بدن آسيب مي‌رساند.
فشار خون خيلي بالا يعني نياز به توجه فوري دارد و بايد جزو فوريت‌هاي پزشكي فوراً توسط دكتر مورد رسيدگي قرار گيرد.
به بعضي بيماران گفته مي‌شود كه فشار خون بالا در مرز خطر دارند. معمولاً اين‌گونه افراد بطور طبيعي مورد درمان قرار مي‌گيرند و نياز به دارو ندارند.
بالا رفتن فشارخون دياستوليك خطرناكتر از بالا رفتن فشارخون سيستوليك است ولي معهذا نبايد از فشارخون سيستوليك غافل بود زيرا بالا رفتن آن هم خطر حمله قلبي را به دنبال دارد.
فشارخون پائين
بعضي‌ها فشار خونشان پائين است اينها دچار خستگي غيرعادي مي‌شوند ولي فشار خون پائين زياد خطرناك نيست مگر اينكه خيلي پائين باشد.
چه كساني بايد فشار خونشان گرفته شود؟
از همه حتي بچه‌ها بايد فشار خونشان گرفته شود. اين كار ساده است. و مي‌توان حتي در خانه آن را انجام داد.
فشارخون بايد در عرض چند روز و يا چند ماه مجدداً گرفته شود؟
در افرادي كه فشارخونشان نرمال است بايد لااقل سالي يك‌بار و يا يك دوبار فشار خونشان گرفته شود.
افرادي كه فربه و در خطرند، بايد فشار خونشان هر شش ماه يك بار گرفته شود چنانچه فشارخونتان خيلي بالا باشد دكتر به شما داروي ضد فشارخون توأم با رژيم غذائي مي‌دهد مبتلايان به اين گونه فشارخون بايد هر دو هفته يك بار فشار خونشان را بگيرند.
چنانچه دكتر فقط داروي ضدفشار خون را داده، بايد اين گونه بيماران هفته‌اي لااقل دوبار فشار خونشان را بگيرند تا معلوم شود دارو چه اثراتي روي آنها داشته.
زناني كه قرص ضدحاملگي را مي‌خورند بايد دو ماه اول كه طي شد فشار خونشان را بگيرند و در طي شش ماه ماهي يك بار اقدام به گرفتن فشارخون بنمايند.
چه كساني بايد فشار خونتان را بگيرد؟
پيدا است دكتر بايد فشار خونتان را بگيرد ولي هر كس نمي‌تواند مرتب به نزد دكتر برود و در صورت عدم دسترسي به دكتر مي‌توان آن را بوسيله يك شخص وارد گرفت بعضي دكترها با فشار خوني كه در فروشگاهها بوسيله ماشين گرفته مي‌شود مخالفند زيرا اين ماشين‌ها فشار خون را دقيقاً نشان نمي‌دهد معهذا گرفتن فشارخون بوسيله اين ماشين‌ها بهتر از نگرفتن فشارخون بطور مطلق است.
فشارخون كاذب چيست؟
چنانچه ورزش كرده باشيد و يا دچار نگراني شديد باشيد و يا سيگار كشيده باشيد و يا تند راه رفته باشيد و يا از پله‌ها بالا رفته باشيد نبايد فوراً اقدام به گرفتن فشارخون نمائيد زيرا در اين صورت فشارخونتان بطور كاذب خيلي بالا خواهد رفت.
طرز گرفتن فشارخون هم اثر دارد. چنانچه موقعي كه فشارخون خود را مي‌گيريد بازويتان را بالا بگيريد، غالباً سطح فشارخونتان پائين خواهد بود. چنانچه در موقع گرفتن فشار نبشينيد، فشارخونتان با گرفتن در حل ايستاده فرق خواهد داشت. دقيقترين راه براي گرفتن فشارخون اينست كه بازويتان روي ميز در همان سطح كه قلبتان قرار گرفته، قرار گيرد.
افراد چاق نياز به سرآستين نوع ديگر دارند همچنين به بچه‌ها سرآستين معمولي كه عرضش كمتر است لازم دارند افراد چاق بايد از سرآستيني كه عرضش بيش از 6 اينچ است استفاده كنند.
ضمناً چنانچه ضمن خوردن داروي ضدفشار خون، فشارخون را مي‌گيريد بايد بدانيد فشارخوني كه دستگاه نشان مي‌دهد درست نيست زيرا ممكن است دارو روي فشارخونتان اثر گذاشته باشد.